Podsumowanie roku 2019 w budownictwie i prognoza na 2020

Legenda:

Wzrost Bez zmian Spadek Kryzys

Stan gospodarki

Produkcja budowlano-montażowa po jedenastu miesiącach roku rośnie o 2,8% (r/r), wyraźne spadki odnotowano w liczbie przetargów publicznych, jednak kolejne rekordy notował sektor budownictwa mieszkaniowego.

    • Prognoza wzrostu PKB 2020
    • 3,6%
    • Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w 2019
    • 2,1% r/r
    • Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w 2019
    • 7,2 % r/r
    • Produkcja budowlano-montażowa (dane za I-XI 2019)
    • 2,8 % r/r

Pierwsze półrocze przyniosło dalszy spadek bezrobocia z 6,1% w styczniu do 5,3% w czerwcu. W drugim półroczu doszło do stabilizacji zatrudnienia. Obecnie odsetek zarejestrowanych bezrobotnych oscyluje około 5,1%. Wartość ta jest blisko granicy bezrobocia naturalnego.

Prognoza wzrostu PKB w 2020 roku wynosi 3,6% co oznacza wolniejszy wzrost gospodarki względem ubiegłych lat (estymowane 4,3% w 2019 roku i 5,1% w 2018 r.). Według estymacji OECD, na tle krajów Unii Europejskiej wyniki te prezentują się dobrze: wzrost strefy Euro prognozowany jest na ok. 1,1% (spadek o 0,1 p.p.), 0,4% dla Niemiec oraz 2,1% dla Czech. Nie bez znaczenia pozostaje również rosnąca inflacja, której noworoczny odczyt za grudzień wyniósł 3,4%. Prognozy inflacyjne CPI dla Polski dla 2020 roku oscylują obecnie na poziomie 2,8% czyli o 0,5 p.p. wyżej niż rok wcześniej. Należy jednak mieć na uwadze, że inflacja w samym sektorze budowlanym może być znacznie wyższa.

Ankieta koniunktury gospodarczej w budownictwie

Pozytywny pierwszy kwartał 2019 roku nie przeniósł optymizmu na dalszą część roku – wskaźnik sukcesywnie spadał sygnując ochłodzenie optymizmu w branży. W grudniu wyniósł 2,5 pkt. wobec 5,4 pkt. w marcu i znajduje się na poziomie wyników z października 2017 roku.

W obszarze barier rynkowych przyrasta uciążliwość kosztów zatrudnienia, niejasnej legislacji czy obciążeń fiskalnych. Spadek widoczny jest natomiast wśród czynników zależnych od cyklu koniunkturalnego, czyli kosztów dostępności materiałów czy niedoboru pracowników. Ten ostatni czynnik może być powiązany z decyzją przedsiębiorców o nierealizowanie wcześniej zakładanych zamówień.

Wskaźnik PMI

Czternasty miesiąc z rzędu wskaźnik PMI Polski poniżej neutralnego progu 50 pkt. Odczyt za grudzień wyniósł 48,0, co stanowiło drugi miesiąc wzrostu po 1,1 pkt wzroście w listopadzie i 1,3 pkt miesiąc później. Osłabienie napływu nowych zamówień zmusiło firmy do zmniejszenia aktywności zakupowej oraz zaprzestania rekrutacji. Inflacja kosztów osiągnęła natomiast najwyższy poziom od trzech miesięcy.

Budownictwo mieszkaniowe

Po fali kolejnych rekordów w liczbie budowanych mieszkań, koniec roku przyniósł stabilizację na poziomie 833 tysięcy prowadzonych robót.

Liczba wydanych pozwoleń budowlanych za ostatnie 12 miesięcy wynosi natomiast 268 tysięcy, co napawa optymizmem i wskazuje na silne i stabilne fundamenty rynku mieszkaniowego.

W grudniu indeks popytu na nowe kredyty mieszkaniowe (BIK Indeks – PKM) wyniósł ponad 24%, co było drugim po marcu (26,5%) najwyższym odczytem 2019 roku. Dodatkowo, w grudniu, o kredyt mieszkaniowy wnioskowało o 20% więcej klientów niż rok wcześniej. Średnia kwota wnioskowanego kredytu również wzrosła – o 9% r/r.

Budownictwo niemieszkaniowe

Dane dotyczące pozwoleń budowlanych przyniosły korektę o 20% rok do roku w wolumenie planowanych inwestycji niemieszkaniowych w pierwszych trzech kwartałach 2019 roku.

Powierzchnia pozostająca w budowie po raz pierwszy od siedmiu kwartałów wyniosła poniżej 4 mln m2 . Wskaźnik pustostanów powierzchni przemysłowo-magazynowej wzrósł z poziomu 4,5% w trzecim kwartale 2018 roku do 6,2% w analogicznych kwartale roku ubiegłego.

Budownictwo infrastrukturalne

GDDKiA rok 2019 zakończyła udostępniając w sumie do ruchu 460 km nowych dróg. W postępowaniu przetargowym znajduję się 30 zadań o łącznej długości 382,4 km. Dyrekcja informuje, iż w realizacji pozostaje 1003,8 km dróg z czego, w bieżącym roku oddanych zostanie co najmniej 116,8 km świeżo wybudowanych szos.

Zaawansowanie realizacji KPK (Krajowego Programu Kolejowego) na koniec listopada 2019 roku uległo nieznacznej poprawie. Zrealizowano inwestycje o wartości 11 mld zł, natomiast w realizacji pozostają projekty warte blisko 46 mld zł. Inwestycje pozostające na etapie projektowania lub planowania to koszt 8 mld zł.

W obszarze publicznych przetargów na roboty budowlane warunki nie uległy poprawie. Po jedenastu miesiącach roku odnotowano spadki na poziomie 20-30% (r/r).

Podsumowanie i znaczenie sytuacji dla produkcji betonu

Rok 2019 był kolejnym rokiem wzrostów dla producentów betonu towarowego – szacowany wzrost wyniósł 3,5% i osiągnął poziom 26,2 mln m3 .

Pierwsza połowa roku cechowała się wysoką dynamiką wzrostu. Kolejne miesiące przyniosły jednak nieznaczne spadki. Na stagnację wpłynęły zerwane umowy na realizację kontraktów infrastrukturalnych oraz opóźnienia w ich realizacji. W tym samym czasie zaczęły do Polski docierać informacje o słabnącej sytuacji gospodarczej naszych sąsiadów (w szczególności Niemiec), wojna celna pomiędzy USA a Chinami oraz sprzeczne sygnały dotyczące Brexitu. W czwartym kwartale roku pojawiły się jednak informacje zmniejszające poczucie niepewności branży: poprawa wskaźnika PMI dla Polski (październik), niższy niż oczekiwany spadek wzrostu gospodarczego Niemiec i ponowne rozpisanie zerwanych wcześniej kontraktów infrastrukturalnych.

Rok 2020 zapowiada się jako stabilny ale niosący ze sobą wyzwania dla branży. Skokowo rosnąca inflacja i rosnące koszty pracodawców będą stanowiły główne wyzwania dla producentów. Z drugiej strony, efektywne wydatkowanie środków unijnych gwarantuje stałą stymulację branży. Luka mieszkaniowa utrzymuje się na wysokim poziomie, a średnia wartość i ilość kredytów hipotecznych wzrosła. Duży potencjał inwestycyjny kryje się w energetyce odnawialnej (szczególnie w obszarze energetyki wiatrowej onshore i offshore), jak również w realizacji Krajowego Programu Kolejowego.

Prognozy dotyczące produkcji betonu w kolejnych latach zakładają wzrost w 2020 roku (+2% r/r) stymulowany nowo rozpoczynanymi inwestycjami infrastrukturalnymi. Lata 2021 oraz 2022 zakładają nieznaczną korektę na poziomie ok (-2%) w stosunku do 2020 r.