Podsumowanie IV kw. 2020 w budownictwie

Stan gospodarki

• • Prognoza wzrostu PKB 2020 (konsensus prognoz)
  • -3,4 %
  • Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie 2020
  • -1,2 % r/r
  • Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie 2020
  • 4,9 % r/r
  • Produkcja budowlano-montażowa (dane za I-XI 2020)
  • -2,8 % r/r

Średnia konsensusu prognoz dotycząca korekty PKB Polski w 2020 r. kształtuje się na poziomie -3,4%. W IV kw 2020 r. instytucje finansowe oraz NBP złagodziły swoje przewidywania i zrewidowały swoje prognozy spadku PKB w Polsce w 2020 r. 

Produkcja budowlano – montażowa w samym listopadzie spadła o 4,9% r/r. Największe spadki to: budownictwo kubaturowe (-12%) i segment inżynieryjny (-4,5%). Natomiast segment budownictwa  specjalistycznego odnotował 4,7% wzrost. 

W listopadzie dynamika zatrudnienia w firmach budowlanych utrzymała wzrost o 0,1% r/r. W przypadku dynamiki wynagrodzeń, w listopadzie osłabła do 2,9%, natomiast poprawiła się w przypadku producentów materiałów (wzrosty od 4,5% do nawet 11,2%).

Drugi kwartał 2020 r. to spadek zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw. Od czerwca wskaźnik systematycznie odbudowuje swoją wartość, sięgając obecnie ponad 6 mln etatów. Nadal jest to mniej niż w I kw. 2020 r., przed pandemią. Tak wyraźne zmiany przeciętnego zatrudnienia w trakcie roku nie występowały w ubiegłych latach. 

Ankieta koniunktury gospodarczej w budownictwie

W grudniu nastąpiła poprawa wskaźnika ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie w porównaniu do listopada. Najczęściej zgłaszane bariery to trudności związane z niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej (66,3% w grudniu br., 32,5% w analogicznym miesiącu ubiegłego roku) oraz koszty zatrudnienia (62,3% w grudniu br., 64,0% przed rokiem).

Najbardziej na znaczeniu spadła bariera trudności wynikających z niedoboru wykwalifikowanych pracowników (z 45,6% w grudniu 2019 do 33,8% w grudniu br.).

Dodatkowo GUS bada wpływ pandemii COVID-19 na koniunkturę gospodarczą. Ostatnia edycja została przeprowadzona między 1-10 grudnia. Wg ankiety spada odsetek firm wskazujących na możliwość przetrwania do 3 miesięcy na rzecz firm, które przewidują funkcjonowanie do 6 miesięcy w przypadku przedłużającego się lockdownu. Dla jednostek budowlanych prowadzących roboty budowlane związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej  to spadek o 11,2 pkt. proc. Narasta problem zatorów płatniczych. Wzrost o 13,5 pkt proc dla najmniejszych przedsiębiorstw budowlanych. Spadają również zamówienia dla małych firm budowlanych (spadek o 23,9%).

Wskaźnik PMI

Grudniowy odczyt indeksu PMI sektora przemysłowego wyniósł 51,7 wobec 50,8 w listopadzie (+0,9).

Rezultat ostatniego badania w 2020 r. był szóstym z rzędu, w którym wskaźnik przekroczył neutralny poziom 50 pkt. Głównymi składowymi takiego wyniku były: wzmożony napływ nowych zamówień (zarówno krajowych, jak i zagranicznych) oraz wzrost optymizmu biznesowego polskich producentów. Ponownie negatywnym czynnikiem okazała się produkcja, notująca spadek drugi miesiąc z rzędu na skutek niedoboru pracowników. Grudzień przyniósł także najsilniejszy od 04.2011 wzrost kosztów produkcji, co z kolei przełożyło się na nasilenie presji inflacyjnej.

Budownictwo mieszkaniowe

W okresie od I do XI 2020 r. liczba pozwoleń na budowę mieszkań spadła o 2,8% r/r, a liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto o 6,6% r/r. W samym listopadzie notowane były wzrosty tych wskaźników odpowiednio 14% i 4,8%.

Na koniec listopada wysokość udzielonych kredytów od początku roku spadła o 9,5% r/r. Natomiast liczba udzielonych kredytów w okresie od IX do XI była o 4 tys wyższa niż w roku poprzednim. Indeks popytu we IX i X był dodatni i wynosił 5,4% i 8,1%. Na tak dobry wynik wpływ miała m.in. realizacja odłożonego popytu z miesięcy wcześniejszych oraz łagodna polityka stóp procentowych.

Budownictwo niemieszkaniowe

Według pierwszych szacunków dotyczących 2020 roku, łączna wartość transakcji na rynku nieruchomości komercyjnych wyniosła 5,6 mld euro, czyli o 25% mniej niż w rekordowym 2019 roku. Transakcje w sektorze handlowym, osiągając wartość 650 mln euro, spadły do drugiego najniższego poziomu w ostatniej dekadzie, natomiast powierzchnia ukończonych budów w minionym roku wyniosła 430 tys. m2. Na koniec 2020 roku łączna powierzchnia handlowa w Polsce osiągnęła poziom 15,9 mln m2

O ile popyt w sektorze handlowym okazał się jednym z najniższych w ostatnim dziesięcioleciu, o tyle w zupełnie innej kondycji jest sektor magazynowy. Niespełna 50% wartości wszystkich transakcji na rynku nieruchomości komercyjnych dotyczyło właśnie obiektów logistycznych, co jest rekordowym wynikiem dla tego sektora. Przybliżona powierzchnia logistyczna oddana do użytku w Polsce w 2020 roku wyniosła około 2,2 mln m2, dzięki czemu łączne zasoby magazynowe szacuje się na 20,8 mln m2.

Drugim sektorem pod względem wolumenu transakcji był rynek nieruchomości biurowych, dla którego przypadło 39% dokonanych transakcji komercyjnych. Z końcem roku 2020 skumulowana powierzchnia biurowa w Polsce wyniosła ponad 11,7 mln m2,  a w budowie pozostawało 1,2 mln m2, z czego nieco ponad połowa w samej Warszawie.

Budownictwo infrastrukturalne

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w IV kwartale 2020 r podpisała umowy na ponad 100 km dróg ekspresowych i autostrad. Oznacza to, że łączna długość dróg, na które zawarte zostały umowy wyniosła w zeszłym roku ponad 450 km, a wartość tych inwestycji oscyluje w granicach 18 mld zł. Ogłoszone przetargi obejmowały odcinki ponad 600 km o wartości szacunkowej 21,5 mld zł.

Liczba nowych przetargów publicznych na roboty budowlane, ogłoszonych w Biuletynie Zamówień Publicznych, na koniec listopada była niższa o 14% względem roku 2019; spadek ilości udzielonych zamówień publicznych r/r wyniósł 13%.

W budownictwie kolejowym głównym obszarem inwestycyjnym pozostawał Krajowy Program Kolejowy. Na koniec listopada wartość zrealizowanych zadań w ramach tego programu wyniosła 16,8 mld zł, a pozostających w realizacji  49,8 mld zł. Przetargi inwestycyjne obejmowały projekty warte 4 mld zł.

Podsumowanie i znaczenie sytuacji rynkowej dla produkcji betonu

Powoli spływające dane podsumowujące IV kwartał pozwalają twierdzić, że rok 2020 dla branży budowlanej zakończy się lepiej niż mogłyby wskazywać na to prognozy i nastroje z końca I kw 2020 r. Pandemia Covid-19 bez wątpienia wpłynęła na sytuację całej gospodarki. Szczególnie w drugiej połowie 2020 r. notowane były silne spadki głównych wskaźników w branży budowlanej względem roku 2019. Pomimo tego prognozowane jest, że wartościowo rynek budowlany skurczy się w 2020 r. o 2,1%.

Najstabilniejszym segmentem budownictwa pozostaje sektor mieszkaniowy. Deweloperzy umiejętnie zarządzają inwestycjami dostosowując ich skalę, tempo i etapy do aktualnych potrzeb i tendencji rynkowych. Jednocześnie nie słabnie popyt na własne lokum, zwłaszcza w wielkich miastach, a łagodna polityka pieniężna sprawia, że wciąż nieruchomości to dobry pomysł na inwestycje.

Mocnym punktem rynku okazał się segment infrastruktury dzięki uruchomieniu przez GDDKIA oraz PKP PLK nowych inwestycji. W związku z przyznanymi przez UE środkami w ramach walki z efektami gospodarczymi Covid-19 możemy spodziewać się kolejnych znaczących inwestycji w kolejnych latach.

Najmocniej negatywne skutki gospodarcze pandemii COVID-19 odczuł segment budownictwa komercyjnego. W najgorszej sytuacji znalazła się branża hotelowa, handlowo – usługowa oraz sektor biurowy. Jedynym sektorem w segmencie budownictwa komercyjnego, w którym obserwowaliśmy wzrosty były obiekty logistyczne.

Analizy roku 2021 wskazują na wzrosty w polskiej gospodarce, ale zaczną one być odczuwalne dopiero w II połowie roku, zaś I połowa nadal będzie naznaczona skutkami epidemii. Budownictwo bowiem zawsze reaguje z przesunięciem, więc stabilizacja w branży może nastąpić w III-IV kwartale 2021 r.

Wielkość rynku betonu towarowego w 2020 r. prognozowana jest na poziomie 24,2-24,6 mln m3 w porównaniu do 26,2 mln m3 w 2019 r. (spadek o 6-7% w odniesieniu do roku poprzedniego). Szacunki rynku betonu towarowego na 2021 r.  przewidują poziom 24,2-24,7 mln m3 (stabilizacja vs. 2020 r.).